به نقل از «شبستان»

یادداشت دو نویسنده و پژوهشگر به بهانه درگذشت سیداحمد وکیلیان

تاریخ انتشار: ۳ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۸۵۵۹۷

علی خانجانی و علی‌مراد خرمی دو نویسنده و پژوهشگر به خاطر درگذشت سیداحمد وکیلیان پژوهشگر فرهنگ عامه یادداشت‌هایی نوشتند.

به گزارش خبرگزاری شبستان، علی خانجانی که مجموعه ۱۶ جلدی «فرهنگ قصه‌شناسی یلدا» به کوشش او و جمعی از نویسندگان و پژوهشگران حوزه ادبیات منتشر شده است از سیداحمد وکیلیان به‌عنوان مشاور ارشد این پروژه نام می‌برد و در یادداشت خود که با این بیت شعر: از شمار دو چشم یک تن کم/ وز شمار خرد هزاران بیش، آغاز شده آورده است:

دریغ و درد که در موسم برگ‌ریزان پاییزی و جدایی دردناک و غمبار برگ‌های زرین و طلایی، برگی زرین از شاخسار درخت تنومند فرهنگ و ادب این مرز و بوم جدا شد و بر خاک آرمید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

زنده‌یاد سیّداحمد وکیلیان که بخش عمده‌ای از عمر گرانمایه خود را در راه تحقیق و پژوهش و نگارش فرهنگ مردم این دیار طی کرده بود، بودن و نبودنش با یکی‌بود یکی‌نبود قصه‌ها گره خورد و کسی که سال‌ها در راه قصه و قصه‌گویی تلاش و مجاهدت کرد و کوشید تا با پاسداشت فرهنگ مردم و گردآوری و تدوین قصه‌های این دیار، بیداری را به ساکنان ایران زمین هدیه دهد، دست تقدیر زندگی‌اش را به گونه‌ای رقم زد تا در شب قصه و قصه‌گویی، خوابی ابدی او را در رُباید.

برای کارکنان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و تمامی علاقه‌مندان عرصه قصه‌گویی و قصه‌پژوهی مایه تحسّر فراوان است که با یکی از استادان مشوق و مشاور ارشد مجموعه شانزده جلدی «فرهنگ قصه‌شناسی یلدا» در شب یلدا وداعی تلخ داشته باشد.

برای این عزیز فرهیخته غفران و رحمت الهی و برای بازماندگان محترمش بویژه همسر مهربانش که در تمامی فعالیت‌های تحقیقی و پژوهشی همیشه و همواره به عنوان یاری همراه در کنار ایشان بوده‌اند، صبر و شکیبایی فراوان آرزومندیم.

راوی هزار افسون

علی‌مراد خرمی (کارن تبری) پژوهشگر و همکار دیگر مرکز پژوهش و ترویج قصه‌های ایرانی کانون پرورش فکری یادداشت خود را با عنوان «راوی هزار افسون» به وکیلیان هدیه کرده است:

در ایران کمتر کسی است که از نقش فوق‌العاده انجوی شیرازی در پژوهش و گردآوری و ثبت فرهنگ عامه و ادبیات شفاهی بی‌خبر باشد. زنده‌یاد سیداحمد وکیلیان، خویشاوند و شاگرد و همکار او بود.

وکیلیان پیری بود، بلندقامت و خوش‌دیدار و زلال و صمیمی. دوسالی که در مرکز پژوهش و ترویج قصه‌های ایرانی افتخار شاگردی و همکاری با این پژوهشگر فرهیخته و پرشور را داشتم، از محضرش بهره‌ها بردم. روزها در حین کار، خاطره‌های ارزشمند تلخ و شیرینی از دوران همکاریش با انجوی برایم تعریف می‌کرد. از جدیت، تعصب و تلاش استاد در گردآوری مولفه‌های فرهنگ عامه در رادیو و برنامه بلندآوازه فرهنگ مردم و از بی‌مهری‌ها و قدرناشناسی‌ها. از این که حتی بسیاری از خواص و استادان دانشگاه، متوجه اهمیت ثبت آداب و رسوم و ضرب‌المثل‌ها و قصه‌ها و متل‌های رایج و در حال فراموش شدن نبودند و این کار را ضد ارزش و ترویج خرافات و موهومات می‌دانستند و در فضای تجددگرایانه آن زمان، این ذهنیت نادرست را به مسئولان فرهنگی وقت منتقل و ما را واپسگرا و خرافی معرفی می‌کردند. می‌گفت اما استاد انجوی بی‌توجه به قضاوت‌های نادرست و اقدامات ناجوانمردانه، با تعصبی آگاهانه به کارش ادامه می‌داد.

پیرو دیدگاه استادش، انتقاد شدیدی به تابو کردن واژه‌ها و نقطه‌چین گذاشتن به جای بعضی کلمات به اصطلاح، رکیک در آثار گردآوری شده داشت و در این باره با خشم و عصبانیت حرف می‌زد. به‌درستی می‌گفت بزرگانی مانند مولانا و سعدی و عبید و... هم در این باره دستشان نمی‌لرزید و قلم را پس نمی‌کشیدند. از این نکته روشن می‌شود که کاربرد این واژه‌ها در گذشته دست‌کم تا این اندازه تابو نبود و قباحت نداشت. درست یا نادرست، مبدع و مقصر امر را سه‌نقطه گذاشتن به جای واژه‌های تابو انگاشته شده، علی اصغر حکمت، وزیر فرهنگ وقت می‌دانست.

به تاثیر منفی تربیتی کاربرد چنین واژها و تعبیرهایی اعتقاد نداشت و می‌گفت مادربزرگ‌های ما هنگام قصه‌گویی و به کاربردن زبانزدها چنین احتیاط‌هایی نمی‌کردند و این موضوع در تربیت ما تاثیر منفی نداشت. معتقد بود این‌طور احتیاط‌های ناصواب، بچه‌ها را کنجکاوتر می‌کند.

از شادروان سیداحمد وکیلیان دوازده کتاب تالیف و ترجمه در حوزه فرهنگ مردم و ادبیات شفایی به یادگار مانده است. این پژوهشگر به اتفاق دکتر محمد جعفری‌قنواتی در مرکز پژوهش و ترویج قصه‌های ایرانی، نقش مهمی در گردآوری مجموعه شانزده‌جلدی «فرهنگ قصه‌شناسی یلدا» داشت. همچنین با کمک همسر فرهیخته‌اش سال‌ها فصل‌نامه «فرهنگ مردم» را منتشر کرد. نام و یادش گرامی

پایان پیام/31

منبع: شبستان

کلیدواژه: فرهنگ مردم قصه گویی قصه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۸۵۵۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مراسم دهه کرامت در لرستان با محوریت مردم برگزار می‌شود

کریم خورشیدوند در نشست بزرگداشت دهه کرامت، با تاکید بر ضرورت پشتیبانی ادارات و نهاد‌ها از برنامه‌های مردم محور، اظهار کرد: باید از ظرفیت همه مراکز دینی و فرهنگی برای هر چه با شکوه‌تر برگزار کردن جشن‌های دهه کرامت استفاده شود.

وی با بیان اینکه دهه کرامت فرصتی برای تقویت فرهنگ دینی و نهادینه سازی فرهنگ رضوی است، افزود: دهه کرامت یکی از برنامه‌های فرهنگی و اعتقادی مهم است و هر ساله تمام نهاد‌ها نسبت به برنامه‌ریزی و اجرای برنامه‌های متنوع با محوریت امام رضا (ع) اقدام می‌کنند.

وی ادامه داد: تمام دستگاه‌ها و مسئولان شهرستانی باید هرچه بیشتر با ستاد بزرگداشت دهه کرامت مشارکت و همکاری لازم را داشته باشند تا شاهد اجرای برنامه‌های متنوع و اثرگذار برای عموم مردم باشیم.

خورشیدوند دهه کرامت را ظرفیت مناسبی برای ارائه برنامه‌های فرهنگی و مذهبی دانست و اضافه کرد: برنامه‌های این دهه و ایام صادقیه باید با هم افزایی، مشارکت، خلاقیت و فراگیری تهیه و تدوین شود.

رییس شواری هماهنگی تبلیغات اسلامی لرستان نیز در ادامه این نشست اظهار کرد: دهه کرامت فرصتی برای رساندن پیام امامت، ولایت و کرامت است و باید از این مناسبت برای گرامیداشت مقام دختر مسلمان و مقابله با هجمه‌های دشمنان بهره گرفته شود.

حجت الاسلام احمدرضا غلامی گفت: برنامه‌های محوری دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌های استان به ستاد بزرگداشت دهه کرامت اعلام شده است و براساس ظرفیت ادارات برگزار می‌شود.

وی با اشاره به اهمیت رکن مردم محوری در جشن‌های بزرگداشت دهه کرامت بیان کرد: در طول دهه کرامت جشن‌های مردم محور در مساجد، محلات و مناطق محروم با پشتیبانی دستگاه‌های فرهنگی استان برگزار می‌شود.

وی افزود: برنامه‌های بزرگداشت دهه کرامت با رویکرد تقویت فرهنگ دینی، ترویج و نهادینه سازی فرهنگ رضوی و ایجاد شور و شعف برای عموم مردم برگزار خواهد شد.

مدیر ستاد کانون‌های فرهنگی هنری مساجد لرستان در ادامه این نشست اظهار کرد: در طول دهه کرامت برنامه‌های مختلف فرهنگی و هنری در این کانون‌ها برگزار می‌شود و مشارکت و پشتیبانی دستگاه‌های فرهنگی و اجرایی استان جهت تقویت برنامه‌های بزرگداشت ضروری است.

محمد چگنی نژاد افزود: برنامه‌های بزرگداشت دهه کرامت با محوریت ترویج فرهنگ رضوی، جریان سازی اجتماعی و ارتقای فرهنگ دینی برگزار خواهد شد.

وی بیان کرد: ده‌ها برنامه به مناسبت گرامیداشت سالروز میلاد حضرت معصومه (س)، میلاد امام رضا (ع) و حضرت شاهچراغ (ع)، مراسم جشن روز دختر با حضور خادمان حرم رضوی به همراه برنامه‌های متنوع فرهنگی، هنری، قرآنی و آموزشی در سطح مساجد دارای کانون فرهنگی هنری برگزار می‌شود.

وی با اشاره به فعالیت ۴۹۸ کانون فرهنگی هنری عمومی و ۳۸ کانون فرهنگی هنری تخصصی خواهران در لرستان ادامه داد: همچنین همزمان با شب میلاد باسعادت امام رضا (ع) ۲ برنامه شاخص در شهر خرم آباد و یک برنامه با محوریت مساجد در هر کدام از شهرستان‌های استان برگزار می‌شود.

دهه کرامت ۱۱ روز ابتدایی دهه اول ماه ذی‌القعده است که همزمان با ولادت حضرت معصومه (س) دریکم ذی‌القعده آغاز و با ولادت برادرش امام رضا (ع) در ۱۱ ذی‌القعده پایان می‌یابد.

باشگاه خبرنگاران جوان لرستان خرم آباد